Over natuur en de stad

door Han van Hulzen

Wil ik gegeten worden? mei 13, 2013

foto van een Paardenbloem

Paardenbloem

Als plant vraagt je je waarschijnlijk niets af, maar heb je wel een strategie. Die moet er voor zorgen dat je zoveel mogelijk succesvolle nakomelingen nalaat. Dan verpak je bijvoorbeeld je zaden in een heerlijk zoet en voedzaam jasje zodat ze door een argeloze eter op een gunstige plek terecht komen. Misschien zelfs met wat mest als het mee zit.
Je kunt je ook helemaal op laten eten. Dat gebeurt meestal niet geheel vrijwillig, want je bent dan door de mens zo opgekweekt dat je lekker zoet smaakt, van top tot teen. Maar dan kun je vaak wel zeggen, dit hele veld, dat ben ik. En als ik met al mijn klonen ben opgegeten, ben ik ook weer het volgende veld. Onsterfelijk zonder concurrentie, wat wil je nog meer!
De meeste planten hebben zich echter gewapend tegen vraat. Snel en langzaam werkend gif, stekels, vezels, noem maar op. Maar je kunt je geld maar een keer uitgeven, ook planten. Naast de constante bedreiging opgegeten te worden is er in de wilde natuur een schaarste aan licht en voedsel. Er vindt dan ook een continue heftige strijd plaats tussen planten zowel onder als bovengronds. Een plant moet dus kiezen tussen of keihard groeien of zich bewapenen.
Maar zo wild is het hier helaas niet meer. Dankzij de mens leven planten bij ons in een permanente snackbar. En in onze parken is ook nog eens alle concurrentie weg geschoffeld. Zwaar bewapende en snel groeiende veelvraten zoals de Grote Brandnetel, Kleefkruid of de Reuzenberenklauw grijpen hun kans. Zonder de dagelijks arbeid van een leger plantsoenarbeiders zou het gauw een ondoordringbare wildernis worden.
Gelukkig valt er toch veel te snoepen in de stad. Heel veel van de ons omringende kruiden zijn eetbaar en zelfs heerlijk. En de veelvraten zijn zelf vaak zeer voedzaam. De Paardenbloem en veel andere voor onkruid versleten planten zijn vergeten groenten van weleer. Anderen zoals de elegante Kompassla zijn nauw verwant of rechtstreekse voorouders van de varianten die we dagelijks eten. Ga zelf op zoek en ontdek waar je zintuigen voor bedoeld zijn, herken weer de kleuren en geuren die zeggen ik ben giftig of eetbaar. De natuur is overal ook in de stad.